Keşap Kasabası, Giresun’un doğusunda, Karadeniz Kıyısındadır. Kuzeyinde Karadeniz, güneyinde Uğurca Tepe(172 m) bulunur. Kasaba Uğurca Tepe’nin kuzey eteğinde, eğilimli yamaçlar üzerine kurulmuştur.
1950’li yılların sonlarında Keşap Kasabası, Samsun-Trabzon karayolu boyunca, batıda Keşiş deresi ile doğuda Keşap (Vanazıt) deresi arasında kalan sahadan ibarettir. Kasaba karayolunun kuzey ve güneyinde sıralanmış evlerden müteşekkil olup yol boyunca doğu-batı yönünde uzanır. Kuzeyde doğal bir sınır olan Karadeniz’in güneyde ise eğim değeri yüksek yamaçların varlığı doğu-batı yönlü uzanışın temel sebepleridir. Bu uzanışta 1950’li yılların ortalarında ulaşıma açılan Samsun-Trabzon karayolunun da etkisi büyüktür. Kasaba bu yolun daha çok güneyinde gelişmiştir. Yolun şehir içinde kalan kesimi Atatürk Bulvarı olarak bilinir. 2009 yılında Karadeniz otoyolu ulaşıma açılmasından sonra Atatürk Bulvarı şehir içinde kalmıştır.
Karadeniz kıyısında Keşap deresi batısında kurulan kasaba, zaman içinde büyümüş sahası genişlemiştir. Bu büyüme iki farklı yönde olmuştur. Bunlardan biri; Samsun-Trabzon Karayolu boyunca doğu-batı yönünde, ikincisi ise Uğurca Tepe’nin yamaçları ve Keşap deresi boyunca güneye doğru olan gelişimdir.
Kasaba 1950’li yıllarda Keşap Deresi’nin batısında küçük bir yerleşmedir. Bu tarihlerde henüz Keşap Deresi doğusuna geçmemiştir. Derenin doğusunda az sayıda ev vardır. Ancak artan nüfus ile birlikte kasaba büyümüş, derenin doğusuna geçmiş ve geniş bir alana yayılmıştır. Kasabanın doğusunda Keşap Deresi’nin oluşturduğu alüvyal düzlük bütünüyle yerleşim alanı olmuştur. Böylece yakın geçmişe kadar kasabanın doğusunda kalan Keşap Deresi, günümüzde kasabayı ikiye bölecek şekilde yerleşim alanı içinde kalmıştır. Diğer taraftan kasaba az da olsa batıya doğru da genişlemiş ve Keşiş Deresi batısına geçmiştir.
Kasaba’nın ikinci gelişim yönü güneye doğrudur. Kasaba güneyde Uğurca Tepe’nin yamaçlarına doğru tırmanmıştır. 1950’li yıllarda Uğurca tepe’nin eteklerinde 30 m.lere kadar çıkan yerleşim alanı günümüzde 80-90 m.lere kadar ulaşmıştır. Ayrıca güneydeki bir diğer yerleşim alanı da Keşap Deresi Boyuncadır. Karadulduk yolu bu kesimde gelişiminin olduğu başlıca güzergâhtır.
Keşap Kasabası’nın gelişiminde 1945’te Keşap’ın ilçe olmasının payı büyüktür. Kasaba yeni kurulan ilçenin idare merkezi olmuş ve bu sayede bir miktar gelişme imkânı bulmuştur. Nitekim 1945’te sadece 291 kişi olan nüfus, 1950’de 2202 ve 1960’ta 3573 kişiye ulaşmıştır. Ancak Keşap’ın ulaşım güzergâhı üzerinde olmasının da bu gelişimde etkisi büyüktür.
Keşap Kasabası ve yakın çevresinde arazi volkanik unsurlar ve alüvyonlar oluşur. Alüvyonlar kasabanın içerisinden geçen Keşap Deresi çevresinde görülür. Bunun dışında kalan sahalar tamamıyla Volkanik arazilerden müteşekkildir. İçerisinde bakır, kurşun ve çinko bileşikleri bulunan volkanik arazi Mosasik (3. Zaman) yaşı olup Üst Kreatese dönemine aittir. Kuaterner (4. Zaman) yaşlı alüvyonlara Keşap Deresi vadi tabanı boyunca, akarsuyun her iki yakasında dar bir şerit halinde rastlanır.
*Ayhan YÜKSEL’in “Doğu Karadeniz’de Bir Kıyı Kasabası KEŞAP” kitabından alınmıştır.
